شاخص تولید ناخالص داخلی | آشنایی با مفاهیم مالی

شاخص تولید ناخالص داخلی | آشنایی با مفاهیم مالی

—

زمان مطالعه: ۵ دقیقه

در این ویدیو به بررسی تعریف و کاربرد «شاخص تولید ناخالص داخلی» پرداخته‌ایم.

این ویدیو اولین درس از مجموعه‌ آموزشی «آشنایی با مفاهیم مالی» است.

برای مشاهده ویدیو به صورت آنلاین از این قسمت اقدام کنید.

می ‌توانید محتوای متنی این ویدیو را در پایین بخوانید:

آشنایی با مفهوم و کاربرد شاخص تولید ناخالص داخلی

به نام خدا

سلام خدمت همراهان عزیز مدرسه سرمایه ‌گذاری

صلاح‌ الدین عشقی هستم و بسیار خوشحالم که در دوره‌ آموزش مفاهیم مالی در خدمت شما بزرگواران هستم.

در آموزش امروز قصد داریم در مورد مفهوم «تولید ناخالص داخلی» و کاربردهای آن در اقتصاد با شما صحبت کنیم.

اگر علاقه ‌مند به یادگیری مفاهیم اقتصادی و آشنایی با شاخص ‌های کلان اقتصادی هستید یکی از بهترین نقطه ها برای شروع، آشنایی با تعریف و کاربرد تولید ناخالص داخلی است.

تولید ناخالص داخلی موضوعی است که به وفور آن را در رسانه ‌ها و اخبار اقتصادی می ‌شنویم.

بنابراین لازم است که با مفهوم و کاربرد آن آشنا شویم.

همچنین یکی از فاکتورهایی است که سیاست ‌مداران برای توجیه عملکرد اقتصادی خود در یک دوره‌ زمانی از آن استفاده می‌ کنند.

ویدیوی خبری زیر را با هم ببینیم تا این موضوع بیشتر روشن شود.

همان‌طور که در ویدیوی خبری هم دیدیم تولید ناخالص داخلی شاخص و معیاری است برای سنجش اقتصاد یک کشور

از طریق مقدار این شاخص می ‌توان فهمید که یک اقتصاد چقدر بزرگ و مولد است.

تعریف شاخص تولید ناخالص داخلی

اگر بخواهیم تعریفی از این شاخص ارایه کنیم به این شکل خواهد بود که:

«به مجموعه‌ ارزش پولی کالا و خدمات نهایی تولید شده در داخل یک کشور، در یک بازه زمانی، تولید ناخالص داخلی گفته می‌شود.»

به زبان ساده یعنی مجموع تمام کالاها و خدماتی که در عرض یک سال در یک کشور تولید می‌شود.

اینجا به این نکته باید دقت کنیم که کالاهای واسطه‌ ای که جهت تولید کالای نهایی استفاده می ‌شوند در تولید ناخالص داخلی محاسبه نمی ‌شوند.

مثلا فولادی که از یک کارخانه فولادسازی به یک کارخانه خودروسازی منتقل می‌شود، چون نقش یک کالای واسطه ‌ای دارد و در قیمت تمام ‌شده خودرو خودش را نشان می‌ دهد در تولید ناخالص داخلی محاسبه نمی ‌شود.

و اینکه گفته می ‌شود ناخالص، به این دلیل است که میزان استهلاک دستگاه‌ ها و ساختمان ‌ها در جریان این تولید لحاظ نمی‌ شوند.

کاربرد شاخص تولید ناخالص داخلی

حالا می ‌پردازیم به کاربردهای این شاخص

یکی از مهم ‌ترین کاربردهای شاخص تولید ناخالص داخلی مقایسه وضعیت اقتصاد امروز یک کشور با چند سال گذشته است.

تا معلوم شود که آیا اقتصاد بزرگ ‌تر شده یعنی رونق اقتصادی به وقوع پیوسته یا این‌که اقتصاد کوچک‌تر شده و رکود اقتصادی به وجود آمده است.

همان ‌طور که در نمودار ملاحظه می ‌فرمایید میزان تولید ناخالص داخلی ایران در طول پنجاه سال گذشته نشان داده شده است.

این آمار، آمار بانک جهانی است.

تولید ناخالص داخلی طی این سال ‌ها تقریبا یک روند رو به رشد داشته است.

منتها از سال ۱۳۶۵ به بعد یک دوره کاهش تولید را داشتیم.

همین ‌طور در سال ۱۳۹۰ که رشد تولید ناخالص داخلی به اوج خودش رسیده و به ۵۹۲ میلیارد دلار در سال رسیده یک دوره دیگر رکود را شاهد بوده‌ایم.

از دیگر کاربردهای این شاخص، مقایسه بزرگی اقتصاد دو کشور با همدیگر است.

در نمودار مشاهده می ‌کنید که اقتصاد ترکیه و ایران بر حسب میزان تولید ناخالص داخلی در طول پنجاه سال گذشته با هم مقایسه شده ‌اند.

در سال ۲۰۱۵ میلادی یا ۱۳۹۴ شمسی، اقتصاد ترکیه با تولید ۸۵۹ میلیارد دلار تقریبا دو برابر اقتصاد ایران بوده است و البته در برخی سال ‌ها این تفاوت کمتر بوده است.

نرخ رشد اقتصادی

یکی یگر از کاربردهای مهم تولید ناخالص داخلی، تعیین نرخ رشد اقتصادی است.

اینکه آیا اقتصاد یک کشور نسبت به سال قبل، با چه سرعتی بزرگ‌ تر یا کوچک‌ تر شده است از این شاخص به دست می‌آید.

در آموزش های بعدی در مورد شاخص نرخ رشد اقتصادی صحبت خواهیم کرد.

حالا نگاهی بیاندازیم به سهم هر کدام از کشورهای جهان در تولید ناخالص داخلی.

ملاحظه می کنید که آمریکا، چین و ژاپن رتبه های یک تا سه اقتصاد جهان را دارند.

ایران در اقتصاد جهان رتبه‌ای حول و حوش ۲۷ را دارد که حدود پنجاه ‌و هفت صدم درصد از تولید ناخالص داخلی دنیا می‌شود.

در اینجا بد نیست مقایسه ای بین اقتصاد روسیه به عنوان دومین قدرت نظامی دنیا در برابر اقتصاد آمریکا داشته باشیم.

ملاحظه می کنید که اقتصاد آمریکا حدود ۱۳ برابر اقتصاد روسیه است.

در پایان روند رشد اقتصادهای دنیا را در کنار هم و در طول پنجاه سال گذشته با هم ببینیم.

به وضعیت ایران و چین در این نمودار دقت کنید که در طول سالیان، چگونه رتبه شان در دنیا تغییر می کند

و چین در طول سی سال گذشته یک رشد سریع را تجربه می کند.

امیدوارم بهره لازم را از این آموزش برده باشید.

تا آموزش بعدی که در مورد نرخ رشد اقتصادی صحبت خواهیم کرد همه شما عزیزان را به خدای بزرگ می سپارم.